WARM AANBEVOLEN >> Tweedaagse voor singles die opnieuw willen uitreiken!
20 februari 2024
WARM AANBEVOLEN! Samen met Kathleen Tobback organiseert collega Catherine een tweedaagse voor singles op 22 en 23 maart in Mechelen. Spread the word!
30 april 2024 Dagblad
Jezelf voorstellen als gespierde Italiaan om een seksdate te scoren, het is heel verregaand. Toch is het eigen aan datingsites als Tinder dat we er ons mooier voorstellen dan we in werkelijkheid zijn.
Het Nieuwsblad - Tekst: Jens Vancaeneghem
Het verhaal van de 47-jarige ondernemer uit Antwerpen die via datingsite Tinder een seksafspraakje regelde door zich voor te doen als een gespierde Italiaan, doet veel stof opwaaien. De bewuste Said S. wist een 46-jarige vrouw te overtuigen tot een spannend afspraakje à la Fifty shades of Grey, blinddoeken incluis. Pas na de seks gingen de blinddoeken af en zag de vrouw dat de gespierde torso die de man als profielfoto op Tinder gebruikte, hem niet toebehoorde. Een list om haar tot seks te verleiden, zo oordeelt het openbaar ministerie, dat een gevangenisstraf van twee jaar cel eist tegen de man.
Onjuiste leeftijd of gewicht
Wat deze zaak zo bijzonder maakt, is dat de leugen standhield door de blinddoeken. Want wie online liegt, valt doorgaans offline door de mand. Zo heeft het weinig zin om de foto op je datingprofiel dusdanig te bewerken en met filters te overgieten dat er van je oorspronkelijke zelf weinig overblijft. Kleine leugentjes en overdrijvingen zijn dan weer wél schering en inslag.
Een West-Vlaamse immomakelaar. Met hem ging Isabelle drie jaar geleden op date nadat ze elkaar naar rechts hadden geswipet op Tinder. “Dat kwam goed uit”, doet ze haar verhaal. “Ik was op dat moment op zoek naar een huis, misschien kon hij me helpen of wat tips geven. Maar ik kreeg geen antwoord op mijn vragen. Omdat hij werk en privé gescheiden wilde houden, was de uitleg. Dat vond ik al raar.”
En daar stopte het niet bij. “Hij had opmerkingen over mijn kledij. Hij vond zwart niet leuk.” Achteraf snapte ik waarom. Op zijn werk zag hij zo veel zwart, dat hij in de vrije tijd meer van kleurtjes hield.” Ook raar: ze mocht zijn auto niet zien. “Hij had zich bewust ver geparkeerd. Misschien was die wel bestickerd. Of was hij met een lijkwagen.” (lacht)
Een dag erna ging Isabelle op onderzoek. “Ik had hem nog niet op Facebook ontdekt, wat de zoektocht niet makkelijk maakte. Maar ik ontdekte dat hij begrafenisondernemer was. Ik heb hem daar onmiddellijk mee geconfronteerd”, zegt Isabelle. De man noemde het een leugentje om bestwil. “Hij zei me dat hij me dat niet op de eerste date wilde zeggen. Hij had schrik dat ik geen relatie met hem zou willen. Omdat ik hem niet zou willen aanraken, doordat hij alle dagen in contact komt met dode lichamen.”
Het is uiteindelijk niets geworden tussen de twee. “Niet vanwege zijn beroep. Maar omdat ik van eerlijkheid hou.” De vrouw is nog steeds vrijgezel, maar ze blijft intussen wel weg van de online dating-wereld. “Ik heb te veel meemaakt. Verkeerde foto’s, foto’s van tien jaar geleden, … En één keer bleek een zogezegd brave man een strafregister te hebben van hier tot in Tokio. Op een dag heb ik zelfs de politie moeten bellen omdat ik en mijn kinderen in gevaar waren.”
Het vaakst geciteerde – Amerikaans – onderzoek daarover kwam tot de conclusie dat liefst 81 procent van de online daters liegt. Zo verloren vrouwen gemiddeld 3,8 kilogram online, terwijl mannen er 0,6 kilo afhaalden. Twintig procent van de profielen bevatte een onjuiste leeftijd, terwijl 50 procent loog over zijn of haar lengte. “Meestal gaat het over kleine leugens, die geen grote problemen veroorzaken wanneer mensen elkaar in het echt ontmoeten”, zegt Giulia Ranzini, sociale mediaonderzoekster aan de VU Amsterdam. “Het komt zodanig veel voor dat mensen zelfs van elkaar verwachten dat ze online overdrijven.”
Bovenstaande studie dateert wel al van 2008, toen er nog geen sprake was van datingsites als Tinder. Moderne apps zijn veel meer door foto’s gedreven. In Vlaams-Nederlands onderzoek van onder meer professor communicatiewetenschappen Laura Vandenbosch (KU Leuven) gaf 43 procent van de 18- tot 30-jarigen aan minstens één foto op hun datingprofiel te hebben bewerkt, bijvoorbeeld door filters toe te passen. Liefst 29 procent gaf toe dat de foto’s op hun profiel geen goede weergave zijn van hoe ze er echt uitzien.
Manipuleren
Dat hoeft niet per se een probleem te zijn, want het is nu eenmaal eigen aan het verleidingsspel – ook in het echte leven – dat we onze mooiste eigenschappen in de verf zetten, en onze mindere verdoezelen.
“In een datingcontext toon je enkel die delen waarvan je denkt dat de andere ze aantrekkelijk zal vinden”, zegt relatiedeskundige Rika Ponnet. “Dingen waar je onzeker over bent, hou je voor jezelf. Die komen pas later in een relatie tot uiting. Je vangt geen vliegen met azijn.”
Vandenbosch: “Het verschil met datingapps is wel dat je op café je uiterlijk niet zo sterk kan manipuleren en er ook toevalsfactoren meespelen. Je kan bijvoorbeeld ziek zijn of heel moe. Op datingapps heb je de volledige controle over wat je toont.”
Het wordt pas problematisch als je mensen bewust misleidt. Bijvoorbeeld door een foto van iemand anders te gebruiken of zelfs eentje gegenereerd door artificiële intelligentie. Sommige apps proberen al te ijverige bedriegers eruit te halen met extra controlemechanismen, bijvoorbeeld door je datingprofiel te linken aan je Facebook of Instagram, maar waterdicht is dat allemaal niet. “Bovendien is er een grote grijze zone tussen een strategisch goed gekozen foto en bewuste misleiding”, zegt Vandenbosch. “Iemand kan een foto op je profiel misleidend vinden terwijl je dat zelf anders ziet.”
Onbekend terrein
Feit is dat er ook in het echte leven altijd mensen zijn geweest die liegen om seks te krijgen. Door datingapps kan dat op een ongeziene schaal en in relatieve anonimiteit. Daarom is de zaak van Said S. zo maatschappelijk relevant.
“Hier zal belangrijke rechtspraak uit volgen”, zegt advocaat Manon Cop, gespecialiseerd in zedenzaken. “De wetgever zegt nu dat seks bekomen via een list onder verkrachting valt, maar tot nu ging dat bijvoorbeeld over een persoon die zich uitgaf als gynaecoloog of iemand die met een vals medisch attest loog over een soa. Dit is onbekend terrein. Als de rechter oordeelt dat een vals profiel op een datingapp daar ook onder valt, dan is dat een belangrijk precedent.”